Metoda DTT
Metoda ta została opisana w wydanych przez brytyjskie stowarzyszenie HVAC wytycznych i zaproponowana jako alternatywna dla metody podciśnieniowej (patrz cz. 1 artykułu), szczególnie gdy osadzony pył jest tłusty lub mocno przywiera do badanej powierzchni Do poboru próbki zanieczyszczeń mikrobiologicznych (np. grzybów) z powierzchni przewodów stosować można również metodę odciskową, a uzyskany materiał przekazać do odpowiedniego laboratorium w celu przeprowadzenia identyfikacji jakościowej i ilościowej drobnoustrojów. Metoda odciskowa (kontaktowa) sprawdza się najlepiej podczas kontroli mikrobiologicznej płaskich i gładkich (równych) powierzchni. Podczas badań mikrobiologicznych powierzchni metodą odciskową stosowane są specjalne aplikatory. W badaniach opisanych w [17] wykorzystywane są podłoża stałe o średnicy 55 mm. Pobrane próbki poddane zostają 48-godzinnej inkubacji w temperaturze 37°C w warunkach tlenowych. Dopuszczalne stężenia zanieczyszczeń w instalacjach nowych W tabeli 6 zamieszczono rodzaje zanieczyszczeń podlegające kontroli oraz proponowane ich dopuszczalne ilości w nowych przewodach wentylacyjnych (odniesione do 1 m2 lub 1 cm2 powierzchni wewnętrznej przewodu wentylacyjnego) przedstawione w publikacjach fińskich. Jak stwierdzono w [11], ze względu na brak praktycznej metody pobrania próbki smaru, pomiar gęstości smaru na powierzchni przewodów i urządzeń do uzdatniania powietrza jest wymieniany jedynie jako zalecenie. W sytuacji kiedy niemożliwe jest zastosowanie czujnika temperatury zewnętrznej, należałoby w harmonogramie czasowym sterownika wpisać włączanie wentylacji we wczesnych godzinach porannych i jej pracę do momentu osiągnięcia temperatury zadanej w pomieszczeniach lub do zrównania temperatury w pomieszczeniach z temperaturą nawiewu. Przy przewietrzaniu należy pilnować minimalnej temperatury nawiewu, na poziomie np. 12°C, regulując ją tylko przepustnicami, bez wykorzystania nagrzewnicy. Gdy instalacja nie ma przepustnic mieszających, przewietrzanie można przeprowadzać, kiedy temperatura zewnętrzna jest wyższa od 12°C. Metody pomiarowe służące do kontroli podczas oceny stanu czystości instalacji przed czyszczeniem, czyli określenia konieczności lub braku potrzeby czyszczenia, mogą być również stosowane do oceny skuteczności wykonanego czyszczenia. Najprostsza z nich oparta jest na bardziej lub mniej subiektywnej ocenie wizualnej (wzrokowej). Może być ona (lecz nie musi) połączona z kontrolą wykonywaną za pomocą specjalnych przyrządów. Bardziej zaawansowane techniki umożliwiają otrzymanie relatywnie dokładniejszych wyników, które są następnie porównywane z wartościami granicznymi Kontrola może być także przeprowadzona z wykorzystaniem takich przyrządów jak: endoskopy przemysłowe, wprowadzane do wnętrza przewodów kamery cyfrowe zasilane elektrycznie lub hydraulicznie, kamery zamocowane na samojezdnych wózkach inspekcyjnych (tzw. roboty). Zalecana jest archiwizacja wykonanego filmu lub zdjęć. W niektórych publikacjach podaje się, że korzystając z metody wizualnej, uzyskuje się bardziej powtarzalne wyniki wtedy, gdy stosuje się znormalizowane formularze i notebooki. Ich używanie sprawia, że inspekcja staje się bardziej systematyczna. W wyniku uzyskuje się podaną w procentach wielkość wynikającą z gęstości cząstek pyłu na powierzchni żelu. Metoda optyczna z zastosowaniem taśmy żelatynowej lub półprzezroczystej taśmy przylepnej (technicznej) może być również stosowana do oceny czystości przewodów wentylacyjnych, szczególnie po ich czyszczeniu. Należy jednak, jak podkreślono w artykule, dokonać w miarę możliwości weryfikacji kilku systemów free coolingu (np. pod kątem temperatur powietrza zewnętrznego, dla jakich uzyskiwane są 100-proc. wydajności z systemu free coolingu). Poszczególne rozwiązania mogą różnić się od siebie konstrukcyjnie, czego wynikiem może być przykładowo brak pracy systemu free coolingu w okresie przejściowym, a to z kolei powoduje, że przy takich samych warunkach pracy różnice w oszczędnościach eksploatacyjnych dla poszczególnych rozwiązań mogą być znaczne. W angielskich wytycznych (powszechnie znanych w Europie) TR/19 HVCA Guide to Good Practice Internal Cleanliness of Ventilation Systems [11] zamieszczono przedstawione w tabeli 3 zalecane częstotliwości czyszczenia wyciągowych instalacji kuchennych. W Stanach Zjednoczonych problemami związanymi z czyszczeniem odciągów w kuchniach zajmuje się stowarzyszenie International Kitchen Exhaust Cleaning Association (IKECA). IKECA zaleca, zależnie od częstotliwości używania kuchni i obciążenia instalacji zanieczyszczeniami, czyścić instalacje wyciągowe np. co miesiąc. W typowych restauracjach instalacje czyści się co 3 miesiące. Coroczne czyszczenie uważane jest za obowiązkowe [12]. w trakcie kontroli wstępnej (załącznik D informacyjny) wykonać m.in.: 1. plan konserwacji i protokoły konserwacji instalacji chłodniczych, w tym czyszczenia wymienników wewnątrz i na zewnątrz budynku (…), 2. plan konserwacji i protokoły konserwacji systemów doprowadzenia powietrza, w tym czyszczenia i wymiany filtrów i czyszczenia wymienników ciepła, Z uwagi na bezpośrednie schładzanie pomieszczeń świeżym powietrzem zewnętrznym możemy się posługiwać pojęciem „free coolingu bezpośredniego”. Oprócz wyżej wymienionych urządzeń „free cooling bezpośredni” wykorzystywany jest również w centralach klimatyzacyjnych typu rooftop, a także w szafach klimatyzacji precyzyjnej. Ponieważ rozwiązanie to zostało szczegółowo opisane przez autora w publikacji [1], poniżej zostaną przedstawione jedynie podstawowe i zasadnicze informacje. Zasada działania tego rodzaju free coolingu polega na zastosowaniu dodatkowego wymiennika free coolingu zamontowanego przed skraplaczem i trójdrogowego zaworu regulacyjnego, który w zależności od temperatury wody w instalacji oraz temperatury powietrza zewnętrznego zmienia swoje położenie. Pompa (P) pozostaje załączona (ON), jak w poprzednim przypadku: a) wymiennik free coolingu (Bh) pozwala na wykorzystanie pełnych możliwości z uwagi na bardzo niskie temperatury powietrza zewnętrznego; cała wydajność ziębienia jest zapewniona przez free cooling; b) mikroprocesor sterujący powoduje wyłączenie wszystkich sprężarek (C); c) jeśli temperatura na wylocie z wymiennika free coolingu obniża się (Bh) poniżej wartości zadanej, mikroprocesor zmienia prędkość obrotową wentylatorów (Fa), wyłączając je całkowicie, jeśli istnieje taka potrzeba. Kiedy wentylatory pozostają wyłączone i temperatura cieczy w dalszym ciągu (Wo) obniża się, pompy recyrkulacyjne zostają wyłączone (OFF) jak dla okresu letniego, pozwalając na utrzymanie wartości zadanej na określonym poziomie. rzy pracy w trybie free coolingu sprężarki układu chłodniczego pozostają wyłączone, włączana jest zaś pompa czynnika chłodniczego. Ciepło pobierane jest od wody ziębniczej i przekazywane do czynnika chłodniczego, który z kolei przekazuje ciepło w skraplaczu do atmosfery. Obieg czynnika pomiędzy parowaczem a skraplaczem odbywa się właśnie z użyciem pompy czynnika chłodniczego, która wymusza obieg czynnika chłodniczego w obiegu. Oczywiście każde rozwiązanie cechuje się pewnymi zaletami, jak i wadami. Na ich podstawie wykazano, że w 53% przypadków podstawową przyczyną skarg na jakość powietrza wewnętrznego były systemy HVAC. W Kanadzie Public Works and Goverment Services Canada (PWGSC) przebadał 95 budynków „z problemami”. Okazało się, że w 48% przypadków za kłopoty związane z niedostateczną jakością powietrza odpowiedzialna była wentylacja lub klimatyzacja [1]. Poza przedostawaniem się zanieczyszczeń w sposób bezpośredni, na drodze transmisji powietrznej, do klimatyzowanego obiektu, do pomieszczeń dostają się także pyły i mikroorganizmy w wyniku tzw. wtórnego zanieczyszczenia. Biofilm zapewnia bezpieczne schronienie dla takich bakterii jak Listeria, Escherichia Coli oraz Legionella. Wśród bakterii tworzących biofilm wymienia się także [5]: Staphylococcus epidermidis, Pseudomonas aeruginosa, Enterococcus faecalis W zakażeniach bakteriami ektotoksycznymi wydzielana toksyna dostaje się do krwiobiegu i uszkadza narządy wewnętrzne.
Urządzenia wentylacyjne a procesy przebiegające w pomieszczeniach
Wentylowanie maszynami jest w stanie odświeżyć powietrze w pokoju, czyli odświeżyć powietrze, oczyścić oraz w pewnym stopniu utrzymać temperaturę powietrza na ustalonym stanie, zwykle na wyższym od temperatury zewnętrznej. Urządzenie klimatyzacyjne, szczególnie w zakresie komfortu, ma w pierwszym rzędzie zapewnić okoliczności odpowiedniego odczucia człowieka niezależnie od obciążeń cieplnych w pomieszczeniu i parametrów powietrza na zewnątrz, z kolei w firmach przemysłowych ma na dodatek utrzymać wysoką jakość produkowanego materiału. Z punktu widzenia higieny mikroklimat jest składem wpływów fizycznych, które mają wpływ na stan cieplny a także reakcje temperatury organizmu ludzi. Na przykład: — temperatura powietrza, — prędkość cyrkulacji powietrza, — wilgotność względna powietrza, temperatura powierzchni otaczających przegród. Początkiem dla rozważań warunków cieplno-fizjologicznych zawsze jest organizm ludzki. W przeciwieństwie do stworzeń zimno-krwistych np. ryb, które temperaturę organizmu dostosowują do temperatury zewnętrza, człowiek dąży do zachowania ciepłoty organizmu na możliwie niezmiennym poziomie. Wszystkie procesy życiowe organizmu człowieka są zdeterminowane posiadaniem stałej ciepłotyna poziomie+ 37°C z odchyleniem ±0,5°C. Ta temperatura jest ciepłotą wewnętrzną organizmu. Ze względu emitowania ciepła dla utrzymania stałej temperatury, człowiek powinien je produkować. Źródło ciepła stanowią skomplikowane procesy fizyko-chemiczne pojawiające się w organizmach w konsekwencji zjadania pokarmów i pobierania tlenu z atmosfery. Zgodnie z dzisiejszym stanem wiedzy przebieg spalania wewnątrz organizmu bywa regulowany temperaturą krwi, czyli, że wzrastająca ciepłota krwi hamuje wytwarzanie ciepła i odwrotnie Aby powstrzymać gromadzenie ciepła, a zatem podnoszeniu się temperatury organów wewnętrznych, ciepło jest odbierane przez krew i odprowadzane do skóry. Wobec tego im silniejsze będzie wychłodzenie krwi w naczyniach krwionośnych skóry, o tyle więcej ciepła będzie musiał wytwarzać organizm ludzki. Wyszczególnione wyżej ciepło wydzielane jest w postaci jawnej i utajonej. Ciepło emitowane przez przewodzenie, konwekcję i promieniowanie zalicza się do ciepła oddawanego w postaci jawnej. Ciepło emitowane przez odparowanie wody drogą pocenia się i oddychania zalicza się do ciepła w postaci utajonej. Poza temperaturą powietrza na proces przekazywania ciepła przez ciało ludzkie wpływa także prędkość ruchu powietrza. Przy wzroście prędkości powietrza pod wpływem bodźców unerwienia skóry następuje spazm mięśni powodujący przewężenie naczyń krwionośnych. To przewężenie naczyń zmniejsza przekrwienie skóry, obniżając jej temperaturę, przez co mniej ciepła zostanie oddane otoczeniu (uczucie zimna).
Dachowce na dachu
Przykładem urządzeń będą urządzenia z serii TH pomyślane do wentylacji wywiewnej, a także nawiewnej, w zależności od sposobu umieszczenia części urządzenia. Obudowy i wirniki wykonane są z wysokiej jakości plastiku, dzięki czemu waga najmniejszego modelu nie jest większa od czterech kilogramów, lub blachy stalowej pomalowanej farbą epoksydową. Następnym przykładem są urządzenia wentylacyjne HCTT/HCTB przeznaczone również do wymiany powietrza nawiewnej i wywiewnej. Baza oraz części montujące w tym wypadku wykonane są z bardzo dobrej jakości galwanizowane blachy stalowej, dającej sztywność szkieletu i jej wysoką wytrzymałość mechaniczną. Wierzch wykonana z blachy aluminiowej i wirnik z poliamidu wzmacnianego włóknem szklanym znacznie zmniejszają masę urządzenia. Sercem urządzenia wentylacyjnego jest silnik o zwartej i trwalej obudowie, co zapewnia zmniejszenie wysokości urządzenia wentylacyjnego do niezbędnego minimum, bez jednoczesnego zakłócenia przepływu powietrza. Dla przykładu urządzenia wentylacyjne typu HCTB posiadają na wyposażeniu asynchroniczny silnik jednofazowy, którego obroty mogą być ustawiane za pomocą bezstopniowego nastawnika tyrystorowego REB, zaś HC1T w trójfazowy. Największa wydajność zbliżająca się do 44 900 m3/h przy poborze mocy na poziomie 5,5 kW sprawia, że instalacja oparta o te urządzenia wentylacyjne może być nie tylko wydajna, ale i bardzo ekonomiczna. Ważną sprawą przy urządzeniach którymi są wentylatory dachowe, jest wyposażenie dodatkowe, takie jak: podstawy dachowe (również w wykonaniu tłumiącym dźwięk), klapy zwrotne, elastyczne króćce przyłączeniowe itp. Części te umożliwiają dopasowanie urządzenia do wymagań nawet najbardziej wymagającego klienta i czyni z wentylatora dachowego idealne rozwiązanie problemu instalacji nawiewno - wywiewnej.
Znowu nie o ogrzewaniu
Wykorzystywane urządzenia do zamiennego wykorzystywania wód pochodzących z opadów zobowiązane są przydawać się do montażu na orientacyjnie małych głębokościach, nakazywać sporą kubaturą jak również (w wypadku przenikania) być wyposażone w porządnie obszerną powierzchnię kontaktu z podłożem. Studnie chłonne są znane od dawna i dość rozpowszechnione, to przecież będąc urządzeniami technicznymi wyposażone są w mnóstwo podstawowych minusów. głównie są one stosunkowo głębokie, mają małe pojemności retencyjne jak również małe powierzchnie kontaktu z podłogą. poza tym da się zaobserwować złą tendencję do tworzenia zawiłych zespołów studni oraz łączących je rurociągów, nieodzwierciedlających rzeczywistym warunkom rozkładu wód pochodzących z deszczu.
drenażu rozsączającego ogranicza się do technicznych koncepcji z rur preferowanych o relatywnie dużych promieniach (zwykle przynajmniej o 0,35 m), zazwyczaj kooperujących z pozostałymi elementami do rozsączania lub ściekami jako czynnik odciążający. Element rurociągu pojawia się również w przypadku ograniczenia funkcji do retencji.
w najwyższym stopniu pospolitym rozwiązaniem są skrzynki i komory, które mogą zostać użyte również do przenikania, jak też stworzenia podziemnego pojemnika retencyjnego wód opadowych.
Skrzynki są niedużymi prostopadłościennymi tworami o ażurowych ściankach, robionymi z PE lub PR o innych warunkach wykonania zespołu. Zwykła infiltracja ma miejsce przez dno, ściany boczne i górę prostopadłościanu - boki czołowe, od tego projektu, mogą również aż do jakiegoś stopnia uczestniczyć w infiltracji. W wersji klasycznej skrzynka może funkcjonować w schemacie:
• pojedynczym.
• ciągu liniowego,
• palety,
• prostopadłościanu,
Jest więc ona narzędziem wielofunkcyjnym, nadającym się do praktycznie każdych zastosowań. W otoczce z geowłókniny jest to normalny układ rozsączający, po wprowadzeniu geomembrany - zasobnik retencyjny stworzony na podstawie niewielkich elementów, nadający się do rozwiązania przez zwykłego inwestora.
jeden problem stanowią tymczasem: relatywnie niska wytrzymałość na obciążenia zewnętrzne (tymczasem w dokumentacjach indywidualnych wytwórców znajdują się wyjątkowo pobłażliwe zapisy, aczkolwiek w Polsce podbudowy nawierzchni nie są tak skuteczne jak np. w Niemczech) oraz brak możliwości kontroli i czyszczenia bez zniszczenia wszystkiego. Stąd skrzynka w klasycznym przypadku predestynowana
jest do użycia zwłaszcza w miejscach występowania niewielkich obciążeń dynamicznych (trudno jest jednak zaliczyć do tych np. parkingi obok centrach handlowych) oraz tam, gdzie potencjalne straty nie są zbyt wysokie.